Kortyzol jest naturalnym związkiem wytwarzanym przez nasz organizm.

Jest odpowiedzialny za min :

metabolizm

regulacje cukru, soli, gospodarki wodnej

kondycje naszej skóry (powstawanie rozstępów, trądziku, zmarszczek )

Przewlekły nadmiar kortyzolu we krwi prowadzi do następujących reakcji :

•zwolnienie lub nadmierne przyspieszenie metabolizmu, może pojawić się “wilczy głód”

•przemieszczanie się tkanki tłuszczowej (bawoli kark, twarz księżyc w pełni, otyłość brzuszna, chude kończyny)

•zaburzenia funkcji tarczycy (odpowiedzialna za energie, nastrój, metabolizm i temperaturę ciała)

•upośledzone funkcje poznawcze

•zaburzenia balansu cukrów,

•rozregulowanie tarczycy

• rozległe stany zapalne,

• rozregulowanie układu immunologicznego, a także pokarmowego (zachwianie równowagi w jelitach i nietolerancja pokarmowa ).

Jeśli zaburzenia kortyzolu i cukru są chroniczne, pojawia się wrażliwość insulinowa, czyli tzw. odporność insulinowa, co powoduje że weglowodany, białka, kwasy tłuszczowe zostają przetworzone w tkankę tłuszczową, a organizm zmusza trzustke do większej produkcji insuliny (hiperinsulinemia, gruczolaki).

Następnie jeśli ten proces nie zostanie zatrzymany, podwyższony kortyzol rozpoczyna glukoneogeneze, powodując:

1. rozpad białek, tłuszczy i glikogenu, w glukoze.

2. zatrzymywanie wody, puchnięcie, pojawienie się częstomoczu

3. problemy z trawieniem-zmniejszone wydzielanie kwasu żołądkowego, wzrost zachcianek i apetytu

4. osteoporozę

5. problemy ze snem zasypianiem lub ciągłością snu

6. zmniejszenie masy mięśniowej i problemy ze stawami

7. wysokie ciśnienie

8. obniżona odporność

9. powolne gojenie się ran

10. zaburzenie hormonów wzrostu

11. problemy skórne trądzik, rozstępy

12. problemy przedmenstruacyjne i duże zaburzenia w czasie menopauzy

13. zaburzenia cholesterolu

14. alergie

15. zaburzenia emocjonalne : wybuchowość, ciągłe uczucie przyspieszenia , bycia w pogoni za czymś lub nadmierna pasywność i depresja

16. utrata włosów

17. bezpłodność

18. guzki narządów układu wydzielniczego

19. problemy w czasie ciąży, u matki karmiace problemy z wytwarzaniem pokarmu

20. niedorozwój płodu, nadaktywność dziecka

Zbyt niski poziom kortyzolu, niedoczynność nadnerczy, pojawia się często przy tzw. wypaleniu nadnerczy, kiedy kortyzol po wstępnej fazie wzrostu, gwałtownie opada i pojawiają się symptomy psychologiczne:

1. uczucie bycia z głową w chmurach ,

2. depresja,

3. apatia, myśli samobójcze,

4. uczucie niestabilność, gwałtowne zmiany nastrojów, dwubiegunowość, zachowania kompulsywne (uzależnienie od nadmiernej ilości ćwiczeń, sexu, głośnej muzyki, narkotyków),

5. wypalenie zawodowe,

6. niska samoocena

Dodatkowo pojawiają się często :

• osłabienie, obniżona sprawność fizyczna w skrajnych przypadkach przewlekłe zmęczenie, (osoby nie mogą wykonywać najmniejszych aktywności bez głebokiego przemęczenia).
• zaburzenia tarczycy
• brak równowagi cukrów
• zmęczenie głównie rano i wczesnym popołudniem, przez co spożycie produktów kofeinowych, gazowanych, energetycznych, węglowodanów. Skutkiem tego są zaburzenia melatoniny i snu. Zaburzenia snu, uniemożliwiające regenerację i odbudowę tkanek.
• niskie ciśnienie krwii
• niska odporność
• problemy przedmenstruacyjne
• problemy w czasie menopauzy
• cieńka skóra
• stany zapalne często objawiające się, w postaci bóli mięśniowych, kręgosłupa, problemów z jelitami
• niska temperatura ciała
• trądzik
• nietolerancja alkoholu
• PTSD stres postraumatyczny
• szok, śpiączka
• problemy z regeneracją, zmęczenie nawet po długim odpoczynku
• zaniki pamięci, słaba pamięć
• problemy z libido
• alergie
• niska samoocena
• tendencja do zatwardzeń
• mała masa mięśniowa
• stany lękowe
• problemy z koncentracją
• częste problemy z tarczycą
• problemy metaboliczne
• często podwyższony aldosteron
• czasem anoreksja
• nudności, bóle brzucha, biegunki
• wzrost poziomu miedzi i obniżenie cynku (wpływ na system immunologiczny kreując przewlekłe stany zapalne )
  uczulenia na metale i połączone z tym stany paniki

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY ZABURZEŃ NADNERCZY

PROBLEMY EMOCJONALNE :

• tłumiony emocje, doprowadzające do nadmiernej reaktywności lub depresji, poczucie winy, trauma po śmierci bliskiej osoby, rozstaniu, rozwodzie, utracie pracy, zdrowia, katastrofie, pandemii,
• martwienie się, silny mechanizm projekcji obwiniania innych i siebie, niska samoocena i bardzo silna autokrytyka. Przekonania: „nie jestem wystarczjąco dobry, nie zasługuje, nie wystarczająco dużo zrobiłem, co inni powiedzą, napewno mnie odrzucą,
• tendencja do tzw.” ciśnieniowania się „, perfekcjonizmu, zostawanie po godzinach w pracy, dbanie bardziej o potrzeby innych zapominając kompletnie o swoich, współózależnienie emocjonalne.
• przekonanie emocje i delikatność to słabość, agresja to siła
• zawstydzanie siebie i wchodzenie w rolę ofiary, powtarzanie sobie jestem głupi, gruby, beznadziejny, nic nie umiem, mam w życiu pecha
• nadmierna reakcja na krytykę
• trauma lub stress postraumatyczny PTSD
• często wybór bardzo stresogennej pracy -policjanci, pracownicy pogotowia , pracownicy służby zdrowia, prawnicy, nauczyciele itd
• nadmiar obowiązków rodzinnych
• zaburzenia żywienia anoreksja, bulimia
  
  PROBLEMY FIZYCZNE :
• przepracowanie, obciążenie fizyczne lub psychiczne,
• zła postawa ciała ,
• nadmierny wysiłek fizyczny w tym nadmierna ilość ćwiczeń (wzrasta gluconeogenesis) ,
• brak snu, bardzo późne zasypianie,
• operacje,
• przewlekła choroba,
• anestezja,
• urazy,
• przewlekłe stany zapalne, zakażenia,
• przewlekły ból,
• ekstremalne temperatury,
• używki -nadmierne sporzycie papierosów, alkoholu , narkotyków, kofeiny,

NIEODPOWIEDNIA DIETA nieodpowiednia dieta : bardzo duże ograniczenie kalorii , lub nieregularność posiłków

STOPNIE ZABURZENIA PRACY NADNERCZY
Możesz na podstwie tych stopni stwierdzić w której jesteś grupie.

Każda faza może rozwijać się od kilku tygodni, do kilku lat Możesz odczuwać objawy z różnych stopni rozwoju choroby równocześnie.

STOPIEŃ 1
Chroniczny stres wzrasta wydzielanie hormonu ACTH z przysadki, który stymuluje nadnercza.

Produkcja kortyzolu nieustannnie wzrasta, aż do momentu kiedy nadnercza, nie mogą nadążyć z jego produkcją, spada wtedy DHEA i zaburzona zostaje równowaga kortyzol-DHEA. Następnie pojawiają się problemy ze zmęczeniem, energią czy ogólnym samopoczuciem.

STOPIEŃ 2
Gdy stres nie mija nadnercza zaczynają mieć problem z produkcją tak dużej ilości kortyzolu. Zapotrzebowanie organizmu jest większe, niż możliwości nadnerczy.

Poziom kortyzolu jest za niski ACTH wysokie i dochodzi do zaburzeń pracy nadnerczy. Przeważnie wtedy rano lub po południu poziom kortyzolu jest niski, w nocny kortyzol mniej więcej jest wysoki. Występuje często niepokój i podirytowanie,coraz więcej czasu zajmuje zaśnięcie, sen jest przerywany i nie daje pełnej regeneracji.

To także moment kiedy spada odporność organizmu i wzrasta skłonność do infekcji, problemów z okresem, libido.

Pojawiają się zachcianki na słodkie, słone, kawę,zmniejszona tolerancja na zimno, wzrasta waga.

W tej fazie często problemy z nadnerczami mylone są z tarczycą, pojawiają się problemy z energią i pogorszeniem stanu emocjonalnego.

STOPIEŃ 3
Po dłuższym okresie chronicznego stresu ACHT wciąż rośnie, ale nadnercza nie są już w stanie poradzić sobie z produkcją kortyzolu. Kortyzol w nocy też jest niski .

Pogłębiają się problemy związane z równowagą hormonalną (jajniki, tarczyca).

Wystepują problemy z prawidłowym poziomem cukru we krwi, ciśnieniem krwi, pojawiają się palpitacje, ataki lękowe.

Adrenalina oraz norepinefryna są wydzielane w ogromnych ilościach.
Po jakimś czasie większość kluczowych hormonów (w tym kortyzol) spada poniżej dopuszczalnego minimum a organizm próbując regulować zapotrzebowanie na te hormony, aby zachować chociażby podstawowe funkcje życiowe, spala ogromne zasoby energii. Jest to chwila tuż przed całkowitym wypalaniem nadnerczy.

STOPIEŃ 4

To etap, w którym następuje całkowite wypalenie nadnerczy.

Jest to subkliniczny stan choroby Addisona.

Zmęczenie jest ekstremalne. Pojawia się nadmierny spadek wagi, zanik i bóle mięśni, utrata apetytu, nudności, wymioty, hipoglikemia, bóle głowy, nadmierne pocenie się, depresja, zaburzona zostaje także równowaga elektrolitowa, występują gwałtowne układu endokrynologicznego. Jest to etap, który pojawia się po wielu latach chronicznego stresu i najczęściej jest rzadko obserwowany.

Co zrobić kiedy chorujemy?

W 1 etapie wystarczą wakacje i poprawa stylu życia jak poranne spacery, medytacje, śniadania bez kawy, regularne posiłki, godziny snu, kontakt z przyjaciółmi, pisanie, kreatywność, hobby itp.

W 2, 3, 4 etapie potrzebna jest pomoc specjalistyczna w zmianie wzorców emocjonalnych, komunikacyjnych, relacyjnych, dietetycznych, ruchowych, a także sposobu interpretacji wydarzeń

Podstawą jest nauka regulacji emocjonalnej, czyli umiejętności, opanowania zachowań impulsywnych, wytworzenia zdrowych nawyków, a zarazem pogłębienie zdolności komunikacyjnych, w czasie konfliktów.

Konflikty relacyjne są jednymi z największych źródeł stresu i występują kiedy potrzeby dwóch stron są inne.

Osoby, które umieją szybko regulować emocje, wyrażać wprost potrzeby, negocjować, mają bardziej zbalansowany kortyzol.

Osoby które tych zdolności nie mają, mają nadmierne reakcje psychofizyczne, w tym immunologiczne, napięcia, bardzo duże reakcje emocjonalne utrudniające dostęp do „wyższej i dorosłej” części mózgu.

W wypadku braku balansu często tracimy kontrolę, dochodzi do regresu, koncentrujemy się tylko na negatywach, kreujemy nadmierną ilość konfliktów, mówimy i robimy, rzeczy których żałujemy w przyszłości.

Jakie jest rozwiązanie ? Nauka regulacji emocjonalnej. Więcej na jej temat znajdziesz w podcastach i artykułach.